Platon’un Arabası – İçimizdeki Yolculuk

Zaman zaman oluyor ya hani… İçinden bir ses "yap bunu" diyor, öteki diyor "dur bir dakika, bu hiç mantıklı değil." İşte Platon (Eflatun) bu iç ses karmaşasını taa antik çağda çözmüş. Adam haklı. Bize koca bir at arabası benzetmesiyle ruhumuzu anlatmış. Hadi anlatayım hacı, bu araba neyin nesiymiş?

🚛 Ruh Dediğin Şey Bildiğin At Arabasıymış

Platon’a göre ruh; bir arabacı ve iki attan oluşan bir düzendir. Kafayı yedirtir gibi geliyor ama adam sistemi oturtmuş. Şöyle:

• 🖤 Siyah At: İçimizdeki yaramaz. Zevki, keyfi, hazzı kovalayan. Her şeye “olsun ya bi kere ya” diyen tayfa. O meşhur gecenin 3’ünde “hadi eski sevgiliye yaz” dedirten ses işte bu.
• 🤍 Beyaz At: Onurlu, disiplinli, kurallara sadık. “Düzgün yaşa, insan ol, saygılı ol” diyen taraftır. O bir mesaj yazmadan önce üç kez düşünüp silen halin.
• 🧠 Arabacı: Bu üçüncü kişi aslında bizim aklımız. Görevi bu iki zıt atı aynı yolda tutmak. Ne birinden tamamen vazgeçmek mümkün, ne de öbürünün peşinden gidebilmek.

🎭 Kafamızın İçi: Bir Tiyatro Sahnesi

Biri diyor “keyfine bak hacı, ne olacak?”, öteki diyor “yapma, yanlış bu!”
Arabacı ise orada debeleniyor. İkisini aynı hizaya getirebilirsen, kendinle barışıksın. Ama biri diğerini sürüklerse, ya başını belaya sokarsın ya da kendinden uzaklaşırsın.

Platon’un dediği şu:
“Senin hakikate, iyiliğe, doğruya ulaşman için bu arabayı dengede tutman lazım.”
Yani ne içindeki hayvani arzuları tamamen bastır ne de mantığını sustur. Denge işte, en zor olanı…

⌛ Bu Zamanda Arabacı Olmak Zor

Şimdi bu sistem güzel de, 2025 yılında arabacı olmak baya zor. Instagram’da herkes tatilde, siyah at sürekli dürtüyor: “Hadi kalk bir yerlere kaç, senin neyin eksik?”
Beyaz at usulca uyarıyor: “İşin var, borcun var, o kadar sorumluluğun var.”
Arabacı? Zaten kahvesiz ayakta duramıyor.

🎯 Sonuç olarak?

İçimizde hep bir savaş var. İyiyle kötünün, sabırla arzunun, mantıkla hissin savaşı bu.
Platon 2400 yıl önce yazmış ama hala güncelliğini koruyor.
Belki de mesele, arabayı doğru yola sokmak değil...
Mesele, o yolda kalmaya çalışmak.

🎙️ Son Söz:

Eğer içindeki siyah at fazla kişneme yapıyorsa, beyaz atın dizginini biraz daha sık. Arabacıysan dizginleri elinden bırakma. Herkesin içinde bir kaos var, ama bu kaosla barışmak da senin elinde.

Yani reis... Ruh dediğin şey, iyi yönünle kötü yönünün çekiştiği bir arena. Sen de bu savaşın orta yerinde, elinde kamçıyla ayakta durmaya çalışan bir arabacısın.

Yorum yaz